I-ốt là một vi chất cần thiết cho phát triển của cơ thể, cần cho sự tổng hợp hóc môn tuyến giáp, phát triển xương, phát triển của não bộ và hệ thần kinh trong thời kỳ bào thai. Nhu cầu hằng ngày của một người bình thường là từ 150 đến 200 mcg i-ốt, khi người phụ nữ có thai hoặc cho con bú cần thêm 30 đến 50 mcg. Thiếu iốt là nguyên nhân chủ yếu gây nên bệnh bướu cổ và đần độn.
Tác hại do thiếu hụt I-ốt với cơ thể con người
Ảnh hưởng tới phụ nữ có thai và trẻ em: Phụ nữ mang thai không được cung cấp đủ I-ốt sẽ làm tăng nguy cơ tai biến sản khoa, dễ gây ra sảy thai, thai chết lưu hoặc sinh non, nếu thiếu I-ốt nặng trong giai đoạn mang thai trẻ sinh ra sẽ bị đần độn, câm, điếc và các dị tật bẩm sinh khác. Người lớn và trẻ em thiếu I-ốt dễ bị bướu cổ, thường xuyên mệt mỏi, giảm tư duy sáng tạo, giảm khả năng học tập, năng suất lao động kém. Thiếu I-ốt ở trẻ em sẽ gây chậm phát triển trí tuệ, chậm lớn, nói ngọng,…
Gây bệnh bướu cổ: Thiếu I-ốt làm tuyến giáp tăng nhanh về kích thước, gây phì đại tuyến giáp hoặc bướu cổ. Đồng thời, thiếu I-ốt còn ảnh hưởng tới khả năng sản xuất hormone, gây khó khăn cho thai phụ trong việc nhai nuốt, dẫn đến suy giáp gây tăng cân, mệt mỏi, chịu lạnh kém, trầm cảm.
Gây tăng cân bất ngờ: Nếu bạn bị tăng cân bất ngờ thì đây có thể là một dấu hiệu của sự thiếu I-ốt. Không có đủ I-ốt, tuyến giáp sẽ không sản xuất đủ các hormone giúp kiểm soát tốc độ trao đổi chất, cơ thể sẽ đốt cháy ít calo hơn khi nghỉ ngơi. Điều này có nghĩa là calo từ thực phẩm bạn ăn sẽ được lưu trữ dưới dạng chất béo nhiều hơn.
Khiến cơ thể mệt mỏi: Hormone tuyến giáp giúp cơ thể tạo ra năng lượng. Khi nồng độ hormone tuyến giáp thấp, cơ thể không thể tạo ra nhiều năng lượng nên sẽ cảm thấy mệt mỏi và mất sức.
Rụng tóc: Hormone tuyến giáp giúp kiểm soát sự phát triển của các nang lông. Khi nồng độ hormone tuyến giáp thấp, nang lông có thể ngừng tái tạo dẫn đến tình trạng rụng tóc
Da bị khô: Hormone tuyến giáp giúp các tế bào da tái tạo, giúp cơ thể điều tiết mồ hôi. Những người có nồng độ hormone tuyến giáp thấp thường đổ mồ hôi ít hơn những người có nồng độ hormone tuyến giáp bình thường. Mồ hôi giúp da ẩm và mượt hơn nên việc không tiết mồ hôi do thiếu iot có thể khiến da khô và bong tróc.
Dễ bị lạnh: Thiếu I-ốt, nồng độ hormone tuyến giáp sẽ giảm mạnh và tốc độ trao đổi chất cũng giảm. Điều này có nghĩa là cơ thể sẽ tạo ra ít nhiệt hơn và bạn sẽ dễ bị lạnh hơn.
Nhịp tim thay đổi: Khi cơ thể thiếu I-ốt, tim bạn sẽ đập chậm hơn bình thường. Đặc biệt, tình trạng thiếu I-ốt nghiêm trọng sẽ làm nhịp tim chậm bất thường khiến bạn cảm thấy mệt mỏi, chóng mặt và có thể ngất.
Ảnh hưởng đến trí nhớ: Việc thiếu I-ốt có thể ảnh hưởng đến khả năng ghi nhớ và quá trình học tập.
Để phòng các bệnh do thiếu hụt iốt có nhiều phương pháp. Hiện nay trộn i-ốt vào muối ăn là phương pháp được dùng rộng rãi và có hiệu quả hơn; với một liều lượng rất nhỏ đủ để cung cấp đều đặn hằng ngày cho mọi người, không gây nên tình trạng quên sử dụng như khi dùng thuốc. Hơn nữa trộn i-ốt vào muối không làm thay đổi lý tính của muối, không thay đổi mùi vị của muối. Sử dụng muối iốt như muối thường. Một việc làm đơn giản mà mang lại hiệu quả thiết thực nhằm bảo vệ sức khoẻ cho gia đình và là tăng cường trí thông minh của con trẻ.
Hướng dẫn sử dụng và bảo quản muối I-ốt cho cộng đồng
– Sử dụng muối I-ốt như muối thường. Dùng muối I-ốt để nấu ăn, chấm hoa quả, chấm thịt… ướp cá, ướp các loại thực phẩm, dùng muối I-ốt để muối dưa, cà và chế biến các loại thức ăn khác rất tốt.
– Khi nấu ăn, có thể cho muối I-ốt vào trước, trong và sau khi nấu đều được vì hàm lượng I-ốt trộn vào muối đã được tính toán đảm bảo lượng I-ốt mất đi trong quá trình bảo quản, lưu thông và khi chế biến hoặc nấu nướng vẫn cung cấp đủ I- ốt cho cơ thể con người.
– Bảo quản muối I-ốt trong hộp hay lọ kín, để ở nơi khô ráo. Không nên rang muối iốt, không nên để muối gần bếp lửa hoặc nơi có nắng nóng vì i-ốt dễ bay hơi.
– Cần lưu ý, lượng i-ốt có trong muối chỉ đủ bổ sung cho nhu cầu của cơ thể. Vì vậy nên dùng muối iốt cho bữa ăn hằng ngày (ít hơn 1 muỗng cà phê mỗi ngày). Người bị bệnh bướu cổ do thiếu iốt vẫn ăn muối iốt như bình thường, chỉ kiêng muối iốt khi có chỉ định của bác sĩ.
Vì tương lai của giống nòi toàn dân hãy sử dụng muối I-ốt và các chế phẩm có chứa I-ốt trong bữa ăn hằng ngày để phòng, chống các rối loạn do thiếu hụt I-ốt, góp phần bảo vệ và nâng cao sức khỏe.
Kim Dự
