Tuần lễ Tiêm chủng Thế giới được tổ chức hàng năm vào tuần cuối cùng của tháng 4, với mục đích thúc đẩy việc sử dụng vắc xin để bảo vệ mọi người ở mọi lứa tuổi chống lại dịch bệnh, giúp họ sống cuộc sống hạnh phúc hơn, khỏe mạnh hơn. Tiêm chủng giúp cứu sống hàng triệu người mỗi năm và được công nhận là một trong những can thiệp y tế thành công nhất trên thế giới.
Tuần lễ Tiêm chủng Thế giới năm nay diễn ra từ ngày 24 đến ngày 30/4/2024, năm nay cũng là kỷ niệm 50 năm ra đời Chương trình Tiêm chủng mở rộng (TCMR), (1974-2024). Chương trình Tiêm chủng mở rộng là một sáng kiến do Tổ chức Y tế Thế giới đưa ra năm 1974, đây là một nỗ lực toàn cầu nhằm đảm bảo khả năng tiếp cận công bằng các loại vắc xin cứu sống mọi trẻ em trước các bệnh truyền nhiễm, bất kể vị trí địa lý hay tình trạng kinh tế xã hội.
Việt Nam thông qua TCMR vào năm 1981. Hiện nay, chương trình TCMR nước ta cung cấp các loại vắc xin phòng được 12 bệnh truyền nhiễm phổ biến và nguy hiểm bao gồm lao, viêm gan B, bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt, viêm phổi/viêm màng não mủ do Hib, sởi, rubella, viêm não Nhật Bản, bệnh tả (vùng có nguy cơ cao) và thương hàn (vùng có nguy cơ cao). Vắc xin phòng bệnh do vi rút Rota, vắc xin phòng bệnh do phế cầu, vắc xin phòng bệnh ung thư cổ tử cung và vắc xin phòng bệnh cúm mùa là 4 loại vắc xin dự kiến sẽ được đưa vào Chương trình TCMR theo Nghị quyết 104/NQ-CP ngày 15/8/2022 của Chính phủ về Lộ trình tăng số lượng vắc xin trong Chương trình TCMR giai đoạn 2021 – 2030.
Chương trình TCMR đã đem lại hiệu quả rõ rệt, làm thay đổi cơ bản về cơ cấu bệnh tật ở trẻ em. Tỷ lệ mắc bệnh của nhiều bệnh nhiễm trùng có vắc xin dự phòng đã giảm đi hàng chục đến hàng trăm lần. Các vắc xin sử dụng trong chương trình tiêm chủng mở rộng là an toàn, đã được kiểm duyệt nghiêm ngặt. Hãy bảo vệ sức khỏe và phòng ngừa dịch bệnh bằng cách tiêm vắc xin đủ liều, đúng lịch theo hướng dẫn của cơ quan y tế.
Đối với trẻ em, lịch tiêm của các vắc xin trong Chương trình TCMR hiện nay như sau:
1. Vắc xin viêm gan vi rút B đơn giá: tiêm cho trẻ trong vòng 24h sau sinh.
2. Vắc xin lao: cần được tiêm càng sớm càng tốt, tiêm 1 lần cho trẻ trong vòng 1 tháng sau khi sinh.
3. Vắc xin 5 trong 1: phòng được 5 bệnh bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B và bệnh do Haemophilus influenzae týp b. Vắc xin này được tiêm lần 1 khi trẻ đủ 2 tháng tuổi, lần 2 sau lần 1 và lần 3 sau lần 2 ít nhất 1 tháng.
4. Vắc xin phòng bại liệt uống (OPV): vắc xin này được uống lần 1 khi trẻ đủ 2 tháng tuổi, lần 2 sau lần 1 và lần 3 sau lần 2 ít nhất 1 tháng.
5. Vắc xin phòng bại liệt tiêm (IPV): từ tháng 8/2018 trẻ 5 tháng tuổi được tiêm 1 mũi vắc xin bại liệt và gần đây nhất ngày 28/09/2022 Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương đã có công văn số 2194/VSDTTƯ-TCQG đề nghị các địa phương trên toàn quốc triển khai vắc xin bại liệt IPV mũi 2 cho trẻ dưới 1 tuổi. Vậy từ tháng 10/2022, trẻ dưới 1 tuổi được tiêm 2 mũi IPV vào lúc trẻ 5 tháng và 9 tháng tuổi.
6. Vắc xin phòng bệnh sởi gồm có 2 mũi tiêm: Mũi thứ 1 khi trẻ đủ 9 tháng tuổi và mũi thứ 2 khi trẻ đủ 18 tháng tuổi. Hiện nay đã có vắc xin phối hợp sởi – rubella được tiêm thay thế cho vắc xin sởi đơn khi trẻ đủ 18 tháng tuổi.
7. Vắc xin phòng bệnh bạch hầu, uốn ván và ho gà: được tiêm khi trẻ đủ 18 tháng.
8. Vắc xin viêm não Nhật Bản: trẻ cần được tiêm đủ 3 mũi để phòng bệnh viêm não Nhật Bản (lần 1 khi trẻ đủ 1 tuổi; lần 2 sau lần 1 từ 1-2 tuần và lần 3 sau lần hai 1 năm).
Tiêm chủng hôm nay vì một tương lai khỏe mạnh và hạnh phúc mai sau. Hãy đưa trẻ đi tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch; đưa trẻ đi tiêm bù nếu trẻ chưa được tiêm chủng đầy đủ.
Đình Tiến
