Hơn 70% các dịch bệnh nguy hiểm và mới nổi là các bệnh lây truyền từ động vật sang người hoặc có nguồn gốc gen từ bệnh của động vật. Việt Nam là 1 trong những điểm nóng về dịch bệnh truyền nhiễm, trong đó có dịch bệnh lây truyền từ động vật sang người…
Những thông tin trên được TS Hoàng Minh Đức – Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế cho biết tại “Hội nghị trực tuyến liên ngành tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người năm 2024” do Bộ Y tế phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức tổ chức sáng nay 27/3 tại Hà Nội.
PGS.TS Nguyễn Thị Liên Hương – Thứ trưởng Bộ Y tế và ông Phùng Đức Tiến – Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đồng chủ trì hội nghị. Hàng trăm điểm cầu kết nối từ Bộ Y tế đến các tỉnh, thành phố, các Viện chuyên ngành của 2 bộ. Điểm cầu tại Tây Ninh có ông Trương Văn Hùng – Giám đốc Sở Y tế và ông Nguyễn Văn Mấy – Phó Giám đốc Sở NN&PTNT chủ trì cùng các ban ngành liên quan, đơn vị trực thuộc tham dự.
Phát biểu tại hội nghị, PGS.TS Nguyễn Thị Liên Hương nhấn mạnh: Hai thập kỷ vừa qua, trên thế giới cũng như tại Việt Nam đã xảy ra nhiều dịch bệnh nguy hiểm và mới nổi gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người cũng như tác động lớn đến kinh tế, xã hội của các quốc gia, đặc biệt các quốc gia đang phát triển. Phần lớn trong số đó là bệnh lây truyền từ động vật sang người như dịch hạch, SARS, cúm gia cầm A/H5N1, đại dịch cúm A/H1N1, MERS-CoV, Ebola và gần đây nhất là đại dịch COVID-19.
“Ở trong nước, nhiều dịch bệnh lây truyền từ động vật sang người đã và đang lưu hành và có tác động lớn đến sức khỏe người dân như: bệnh dại, cúm A/H5N1, bệnh liên cầu lợn ở người, bệnh Than, bệnh Leptospira (bệnh Xoắn khuẩn vàng da)”- PGS.TS Nguyễn Thị Liên Hương nói.
Cũng theo Thứ trưởng Nguyễn Thị Liên Hương, do nguồn gây bệnh bắt nguồn từ động vật, nên để phòng, chống và kiểm soát các bệnh này không thể chỉ dựa vào nỗ lực đơn lẻ của ngành y tế hoặc ngành thú y mà cần một sự phối hợp liên ngành một cách chủ động, chặt chẽ, thường xuyên và đặc biệt là sự tham gia của các cấp chính quyền.
Năm 2013, sự phối hợp liên ngành y tế – thú y đã có một bước tiến mới thông qua việc ban hành và thực hiện Thông tư Liên tịch y tế – nông nghiệp số 16/TTLT-BYT-BNNPTNT-2013 về hướng dẫn phòng, chống bệnh lây truyền từ động vật sang người.
Trong những năm qua, nhờ sự phối hợp chặt chẽ giữa ngành y tế và ngành nông nghiệp cùng sự tham gia của các cấp chính quyền, các bệnh dịch lây truyền từ động vật sang người đã cơ bản được kiểm soát. Tuy nhiên Thứ trưởng Nguyễn Thị Liên Hương cho biết từ năm 2022 đến nay, một số dịch bệnh đã có sự gia tăng trở lại như: bệnh cúm gia cầm sau hơn 8 năm không ghi nhận ca mắc cúm gia cầm trên người, từ năm 2022 đến nay đã ghi nhận 2 ca mắc mới, trong đó có 1 ca tử vong do cúm gia cầm (tháng 3/2024), dịch cúm gia cầm vẫn được ghi nhận rải rác trên đàn gia cầm ở nhiều địa phương trên cả nước; do đó luôn tiềm ẩn nguy cơ lây nhiễm cúm gia cầm sang người.
Cùng với đó bệnh dại luôn ghi nhận có số tử vong cao (100% số mắc là tử vong), năm 2023 ghi nhận 82 trường hợp tử vong, riêng 3 tháng đầu năm 2024 đã ghi nhận 27 ca tử vong do dại, tăng 16 ca so với cùng kỳ năm ngoái (~170%), thêm vào đó, dịch bệnh xuất hiện và tăng cao đột biến ở những tỉnh trước đây không phải là khu vực trọng điểm về dại, trong đó, miền Trung ghi nhận 10 ca tử vong do dại (cao nhất cả nước).
Phát biểu tại hội nghị, ông Phùng Đức Tiến – Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn nhấn mạnh, thời tiết diễn biến thất thường, trong khi đó đường biên giới dài, giao lưu thương mại, cùng đó là thói quen giết mổ nhỏ lẻ… là những yếu tố nguy cơ dịch bệnh bùng phát. “Chỉ tính riêng từ đầu năm đến nay đã có 27 ca tử vong do bệnh dại và 1 ca tử vong do cúm gia cầm. Đây là dấu hiệu cảnh báo diễn biến phức tạp của dịch bệnh trong năm 2024”- ông Phùng Đức Tiến nói.
Cùng đó, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cũng nêu hiện tỷ lệ tiêm vaccine dại cho chó mèo chỉ đạt khoảng 30%; chó mèo cơ bản không đeo giọ khi ra đường.
“Mới đây Thủ tướng Chính phủ đã có công điện yêu cầu tăng cường xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm quy định pháp luật trong việc nuôi, quản lý chó, mèo; điều tra, truy tố, kiên quyết xử lý nghiêm đối với trường hợp không tuân thủ đúng quy định trong việc nuôi, quản lý chó, mèo để xảy ra hậu quả nghiêm trọng theo quy định của pháp luật. Chúng tôi đề nghị các địa phương thực hiện nghiêm việc này”- Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nhấn mạnh.
